Το 6ο ετήσιο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Αξιολόγησης (ΕΕΑ) εστίασε σε ζητήματα μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, και του ρόλου της αξιολόγησης στη στρατηγική διερεύνηση προοπτικών (strategic foresight), η οποία αποκτά αυξανόμενη βαρύτητα ως προς την ανάλυση και την αξιολόγηση δημόσιων πολιτικών, στο πλαίσιο του παγκόσμιου διαλόγου για τη μετασχηματιστική αλλαγή.
Η κλιματική αλλαγή, ο επιταχυνόμενος τεχνολογικός και ψηφιακός μετασχηματισμός, τα παγκόσμια δίκτυα, και άλλες παγκόσμιες τάσεις, θα σηματοδοτήσουν βαθιές αλλαγές οι οποίες θα διαμορφώσουν το μέλλον των κοινωνιών μας στις επόμενες δεκαετίες. Αυτές οι αποκαλούμενες μεγατάσεις, και η σημασία που τους αποδίδεται από τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς, ενισχύουν τον προβληματισμό της κοινότητας των αξιολογητών σχετικά με τη συλλογή και επεξεργασία όλων των κατάλληλων δεδομένων για την ανάπτυξη προορατικών αξιολογήσεων και την τροφοδότηση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής με αντικειμενικά ευρήματα. Κοιτάζοντας προς το μέλλον, και λαμβάνοντας υπόψη την ταχύτητα ανάπτυξης των μετασχηματιστικών τάσεων, η αξιολόγηση οφείλει να προσαρμόσει τις μεθόδους και τα εργαλεία που χρησιμοποιεί για την εκ των προτέρων εκτίμηση επιπτώσεων και την εκ των υστέρων αξιολόγηση, και να εντάξει νέες προσεγγίσεις στη θεωρία της αλλαγής, εξετάζοντας τις μεθόδους και τα εργαλεία του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, και ενσωματώνοντάς τα στις αξιολογήσεις.
Ο μακροπρόθεσμος στρατηγικός σχεδιασμός, εφαρμόζοντας μεθόδους προοπτικής διερεύνησης (foresight), επεξεργάζεται εναλλακτικά σενάρια για το μέλλον, μέσω συστηματικών, συμμετοχικών, και διεπιστημονικών προσεγγίσεων, με σκοπό την κατάλληλη προετοιμασία για την αντιμετώπιση προκλήσεων, κινδύνων ή ευκαιριών. Με έμφαση στην προσαρμοστικότητα και την βιώσιμη ανάπτυξη, συμβάλλει στη χάραξη πολιτικών και τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων σε διάφορους τομείς που ενισχύουν την ανθεκτικότητα.
Παρακολουθώντας τις τρέχουσες εξελίξεις, και πάντα στο πλαίσιο μιας καθιερωμένης κουλτούρας αξιολόγησης, οι αξιολογητικές προσεγγίσεις υιοθετούν με τη σειρά τους μια πιο σύνθετη και μακροπρόθεσμη προοπτική για την ανάλυση πολλαπλών κρίσεων και προκλήσεων, υποστηρίζοντας και επεκτείνοντας τη βάση γνώσεων που χρησιμοποιείται για την υποστήριξη των μηχανισμών λήψης αποφάσεων. Επανεξετάζει δε, τα κριτήρια αξιολόγησης, τα εργαλεία και τις μεθόδους που διαθέτει, επενδύει σε ολιστικές και καινοτόμους προσεγγίσεις για την θεωρία της αλλαγής, και αναζητά νέες δεξιότητες για να θωρακίσει την δυνατότητα εκπόνησης αξιολογήσεων με προορατικό χαρακτήρα και σαφή μελλοντοστραφή κατεύθυνση.
Στόχος του 6ου ετήσιου συνεδρίου της ΕΕΑ ήταν η προώθηση του δημοσίου διαλόγου για την ενσωμάτωση των μεθόδων και διαδικασιών του μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού στην ανάλυση και αξιολόγηση πολιτικών, σε ένα σύνθετο περιβάλλον πολλαπλών κρίσεων και προκλήσεων, όπου το κέντρο βάρους της αξιολόγησης έχει ήδη μετατοπιστεί από τη μελέτη αναμενόμενων ή προβλέψιμων επιπτώσεων, στην ανάλυση πολλαπλών σεναρίων για το μέλλον, και την ανάπτυξη σπονδυλωτών και ευέλικτων μοντέλων της θεωρίας της αλλαγής.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο κ. Γιάννης Μαστρογεωργίου, Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία της Ελληνικής Κυρβέρνησης. Ως ομιλητές συμμετείχαν επίσης ο κ. Παναγιώτης Πετράκης, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ, ο κ. Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος, Πληρεξούσιος Υπουργός Β'-Διευθυντής Διεύθυνσης Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και του Κέντρου Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών, ο κ. Ιωάννης Τσάνης, Ειδικός Σύμβουλος Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, η κ. Jaana Tapanainen, Γενική Γραμματέας της Κυβερνητικής Έκθεσης για το Μέλλον και την Κυβερνητική Ομάδα Προοπτικής Διερεύνησης στο Γραφείο του Πρωθυπουργού της Φινλανδίας, ο κ. Baptiste Petitjean, Σύμβουλος στην Ύπατη Επιτροπή Σχεδιασμού, Υπηρεσία απευθείας υπαγόμενη στην Πρωθυπουργό στη Γαλλία, ο κ. Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος Νομικός Σύμβουλος του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και ο κ. Κωνσταντίνος Στεφάνου, Διευθυντής του Κέντρου Sir William Dale για Νομοθετικές Σπουδές, Institute of Advanced Legal Studies (University of London).
Στο τέλος του συνεδρίου ανακοινώθηκαν τα ετήσια βραβεία της ΕΕΑ.
ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Το πρόγραμμα του συνεδρίου διαρθρώθηκε σε τρείς ενότητες:
- Ενσωματώνοντας τον μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό στην ανάπτυξη και αξιολόγηση δημόσιων πολιτικών
- Προοπτική διερεύνηση και αξιολόγηση μελλοντικών εξελίξεων και μετασχηματισμών
- Καλές Πρακτικές στην Αξιολόγηση
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 6ου ΕΤΗΣΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΟΜΙΛΗΤΩΝ
Γιάννης Μαστρογεωργίου, Ειδικός Γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία της Κυβέρνησης
1η ΕΝΟΤΗΤΑ - Ενσωματώνοντας τον μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό στην ανάπτυξη και αξιολόγηση δημόσιων πολιτικών
Παναγιώτης Πετράκης, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ: «Ελλάδα: Προς μία θεσμική θεμελίωση του Στρατηγικού Μακροχρόνιου Σχεδιασμού για την Ελλάδα του 2035»
Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος, Πληρεξούσιος Υπουργός Β'-Διευθυντής Διεύθυνσης Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και του Κέντρου Σχεδιασμού Εξωτερικής Πολιτικής, Υπουργείο Εξωτερικών: «Ενσωματώνοντας τον μακροχρόνιο σχεδιασμό στο Υπουργείο Εξωτερικών: προκλήσεις και προοπτικές»
Ιωάννης Τσάνης, Ειδικός Σύμβουλος Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας: «Πολιτική Προστασία: Οι προκλήσεις του σήμερα, τα σενάρια του αύριο-Μεθοδολογίες αντιμετώπισης καταστροφών»
2η ΕΝΟΤΗΤΑ - Προοπτική διερεύνηση και αξιολόγηση μελλοντικών εξελίξεων και μετασχηματισμών
Jaana Tapanainen, Γενική Γραμματέας της Κυβερνητικής Έκθεσης για το Μέλλον και την Κυβερνητική Ομάδα Προοπτικής Διερεύνησης στο Γραφείο του Πρωθυπουργού της Φινλανδίας
Baptiste Petitjean, Σύμβουλος στην Ύπατη Επιτροπή Σχεδιασμού (Υπηρεσία απευθείας υπαγόμενη στην Πρωθυπουργό στη Γαλλία): «Το βλέμμα στο μέλλον είναι το πρώτο βήμα προς τη δράση (στο Le Plan ou l'anti-hasard, 1965)»
Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος Νομικός Σύμβουλος του Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας: «Κλιματική Κρίση: Αξιολόγηση και Αναθεώρηση σχεδιασμών σχετικών με το κλίμα. Το παράδειγμα του χωρικού σχεδιασμού»
Κωνσταντίνος Στεφάνου, Διευθυντής του Κέντρου Sir William Dale για Νομοθετικές Σπουδές, Institute of Advanced Legal Studies (University of London): «Ανάλυση πολιτικών και ενσωμάτωση της προοπτικής διερεύνησης στις νομοθετικές πρακτικές»
3η ΕΝΟΤΗΤΑ - Καλές Πρακτικές στην Αξιολόγηση: Ανακοίνωση Βραβείων της Ελληνικής Εταιρείας Αξιολόγησης
Βραβείο στην κατηγορία Νέος Αξιολογητής/Young Emerging Evaluator 2023: Καλλιόπη Λουκάκη, για την ερευνητική εργασία: «Χρηματοοικονομική Μόλυνση σε Διατραπεζικά Δίκτυα»
Βραβείο στην κατηγορία Καλύτερα Εφαρμοζόμενη Ολοκληρωμένη Μεθοδολογία Αξιολόγησης: Ιωάννης Σολδάτος, για τη «Μεθοδολογία Βαθμολογικού Πίνακα για την Ποσοτική Διαχείριση Χαρτοφυλακίων Έργων Ψηφιακού Μετασχηματισμού»
Βραβείο στην κατηγορία Βέλτιστη Αξιοποίηση Προτεινόμενων Συμπερασμάτων Αξιολόγησης: στη Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων & στην Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για την «Αξιολόγηση της λειτουργίας των δομών υποστήριξης γυναικών θυμάτων βίας και ενσωμάτωση των ευρημάτων στις πολιτικές ισότητας»
